Thursday, May 21, 2009

saqartvelos xurotmodzgvruli dzeglebi



           qartulma xurotmodzgvrebam ganvitarebis didi gzadanvlo.sxvadasxva istoriul epoqashi man msoflio arqiteqturis sagandzurshi araerti mnishvnelovani furceli chawera. qartulma xurotmodzgvrebam saukuneebis mandzilze mkafiod gamovlenili tavisebureba gamoimushava da arqiteqturul formata mxatvruli simdable da mravalferovneba moitana chvenamde. xelovnebata sintezi monumenturi xurotmodzgvrebis cheshmarit shedevrebs qmnis,mat shoris alaverdis tadzrs gamorcheuli adgili ukavia.  yvelaze didebuli nashti da mowame kaxta dzlieris sarwmunoebisa da xelovnebisa uwindel droshi aris alaverdis tadzari.igi alaznis dasavletit mdenareobs.VI saukuneshi daarsda wminda mamis, ioseb alaverdelis, locva kurtxevit.drota ganmavlobashi aq mnishvnelovani centri chamoyalibda. alaverdis axali sakatedro tadzari ioseb alaverdelis axali eklesiis adgilas kvirikes, kaxta mefes,metertmete saukuneshi augia.  dzveli arqiteqturis yvelaze magal nagebobebshi alaverdis tadzrs  pirveli adgili ukavia.rogorc yvela  kaxetis dzegli moklebulia mortulobas.efeqti migweulia zevvit aziduli formebit, proporciuli agebis faqizi gagebita da grandiozuli shinagani sivrcit.alaverdis tadzri  metertmete saukunidan kaxetis mefeta sadzvlea .alaverdis kompleqsi sxvadasxva danishnulebis nagebobebisgan shedgeba. aq iyo episkoposis sasaxle, satrapezo, samreklo marani,abano da sxva.aqvea  wels agebuli feiqar -xanis sasaxle.alaverdi saganmanatleblo da samwignobro saqmianobis mdzlavri kera iyo-sxvadasxva dros aq mogweobdnen qartveli mwerlebi da kaligrafebi,mat shoris filipe alaverdeli,kirion II da sxva gamochenili sazogado mogvaweebi.

           gelatis xurotmodzgvruli ansamblin agordzinebis epoqis diodmnishvnelovani dzeglia, romelsac gamochenili adgili ukavia qartulta eris kulturis sagandzurshi.qutaisidan  kilometris dashorebit,mdinarre wyaklwitelas tvalwarmtac xeobashi mdebareobs gelatis monasteri.gelatis monastris mshenebloba daiwyo  wels davit agmashenebelis iniciativit da damtavda   wels mefe demetres dros, romelmac akurtxebina da moaxatvina tadzari. gvtishoblis mtavari tadzari gelatis monastris arqireqturuli ansamblidan gamoircheva tavisi sididit, mxatvruli gaformebebita da mnishvnelobit. shenobis asagebad dziritadad gamouyenebiat adgilobrivi kirqva, kedlebisatvis riyis qva da dugabi. tadzris shida sivrce grandiozulia.gumbatis 16 sarkmliani masiuri yeli eyrdnba sakurtxevlis afsidis gamonashverkedlebs da or mdzlavr sayrdens romelic farto tagebit uertdeba tadzris dasavlet kedels. mtavari tadzris agmosavletit dgas wminda giorgis eklesia romelic metormete saukunisaa. mtavari tadzris dasavletit dgas wminda nikoloazis eklesia. gelatis samrekloos shenoba sami sartullsgan shedgeba.matgan ori monastris tanadroulia, xolo mesame sartuli shedarebit gviandeli daaxlovebit meteqvsmete saukunisa.gelatshi aris idev davit agmasheneblis mier daarsebuli akademia. gelati im mcirericxovan dzeglebs miekutneba, romlebmac tanamedroveobamde moitanes taviaanti didebuleba da mshveniereba. gelatshi dakrdzlulia davit agmashenebeli.

             mcxeta saqartvelos sioamayea, sveticxoveli ki mis gulshi chasmuli tvali patiosani, jvari ki misi didebis gvirgvini. sveticxoveli es xurotmodzgvrebis saswauli qmnilebaa.igi qartveli xalxis, qartuli eklesiis istoriaaacaa.sveticxoveli mowmea saqartvelos dacemisa da didebisa.sveticxovel;i tavis wiagshi inaxavs  ieso qristes ukerval kvarts.sveticxovlis dgevandeli nageboba metertmete saukunisaa,misi mshenebloba daiwyo bagrat IV is dros.sveticxoveli shendeboda 19wlis ganmavlobashi (1010-1029) sveticxoveli gamoircheva  tavisi grandiozuli sididit.miosi zomebia gegmashi 57,7*27,0 xolo simagle 49 metria. sveticxoveli warmoadgenda qartvel mefeta gansasvenebels.igi ukvdavi qmnilebaa, is ar emorchileba drota brunvas,daa saukuneebis mandzilze dgas amayad da medidurad. sveticxoveli yvela taobis udidesi salocavia.sveticxoveli eris siwmindisa da ertianobias, rwmenis simtkicisa da dzlierebis simboloa, qartuli martmadidebeli eklesiis burji.ar ari saqartveloshi siwminde, romelic gautoldeba sveticxovels sidzvelit, sidiadit, istoriuli moggggonebebit. qartuli xurotmodzgvreba dzlian mdidaria tavisi arqiteqturuli dzegklebit mat shoris gamoirchevian tavisi sidiadita da sidzvelit alaverdi, gelati da sveticxoveli..... martlac ucnobi poetisa ar iyos da

 " saqartvelo, ra saqartveloa?

usveticxovlo?

ugelato?

ualaverdo?"